Waar wetenschap en spiritualiteit bij elkaar komen
Ik ben een groot fan van het programma De Verwondering op zondagochtend. Een rustmoment in de week over spiritualiteit en zingeving. Een plek waar mensen open spreken over hun zoektocht naar betekenis, bewustzijn en verbinding met iets groters dan henzelf.
Vandaag was er weer een uitzending die mij diep raakte. Te gast was sterrenkundige Margot Brouwer. Zij vertelde openhartig over haar zoektocht naar zingeving en haar lange worsteling met de angst voor de dood. Zowel haar christelijke achtergrond als haar wetenschappelijke kennis boden haar in eerste instantie geen echte gemoedsrust. De grote levensvragen; Wat is bewustzijn? Waar komen we vandaan? Wat is dood?, bleven knagen.
Na een lange innerlijke weg kwamen haar spirituele bewustzijn en haar wetenschappelijke inzichten uiteindelijk samen. Ze ontdekte dat die twee werelden elkaar niet uitsluiten, maar juist kunnen versterken. Over die ontdekking schreef ze het boek “Sterrenstof zijn wij” een prachtige titel die verwijst naar het idee dat alles in het universum met elkaar verbonden is.
Margot vertelde dat ze sterk geïnspireerd wordt door de filosoof Spinoza.
Spinoza’s filosofie in het kort
Spinoza (1632–1677) zag God niet als een persoon buiten ons, maar als het oneindige, allesomvattende geheel waar wij allemaal deel van uitmaken. Voor hem is God de natuur en de natuur is God. Alles wat bestaat, is een uitdrukking van die ene universele werkelijkheid. Wie dit werkelijk begrijpt, ervaart vrede, omdat er niets is dat buiten God of de natuur valt. Alles is één.
Die gedachte sluit prachtig aan bij het pad dat Margot Brouwer beschreef. Zodra je inziet dat je niet afgescheiden bent van het geheel, maar daar onlosmakelijk deel van uitmaakt, verdwijnt de angst voor de dood vanzelf. Wat wij werkelijk zijn, kan niet verdwijnen.
Ik vind het inspirerend om te zien hoe wetenschappers dat besef durven te omarmen. Niet door hun ratio los te laten, maar juist door deze te verdiepen met intuïtie en verwondering.
Een mooi voorbeeld daarvan is Albert Einstein.
Einstein over wetenschap en spiritualiteit
Einstein zag wetenschap en spiritualiteit niet als tegenpolen, maar als twee manieren om dezelfde waarheid te benaderen. Hij sprak vaak over een “kosmisch religieus gevoel” een diepe eerbied voor de orde, schoonheid en samenhang van het universum. Voor hem was God geen schepper met menselijke trekken, maar de intelligente harmonie die alles doordringt. “Wie zich verwondert over het mysterie van het leven,” zei hij, “heeft al iets van religie in zich.”
Dat vind ik een prachtige gedachte. Zowel Spinoza als Einstein wijzen in feite naar dezelfde richting: het mysterie van het bestaan is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een wonder dat ervaren wil worden.
Wanneer wetenschap en spiritualiteit elkaar ontmoeten, ontstaat er iets diepers dan kennis, een vorm van weten die het hoofd en het hart verbindt. En precies dat is wat De Verwondering zo mooi laat zien: de stille ontmoeting tussen ratio en ziel, tussen sterrenstof en bewustzijn.
Wat mij raakt in dit soort gesprekken, is de herkenning. De weg van denken naar voelen, van weten naar zijn. Het doet me denken aan wat Een Cursus in Wonderen ons leert: dat alles wat werkelijk is, Liefde is en dat we alleen hoeven te herinneren wie we in waarheid zijn. Telkens als wetenschap en spiritualiteit elkaar ontmoeten, ervaar ik datzelfde moment van herkenning: we zijn niet los van het geheel, we zijn het geheel. En in dat besef ligt vrede.
Jacco
Reactie plaatsen
Reacties